පාණ්ඩ්‍ය ආක්‍රමණය සහ යාපහුව විනාශ කිරීම
ක්‍රි.ව. 1287

පාණ්ඩ්‍ය ආක්‍රමණය සහ යාපහුව විනාශ කිරීම

ක්‍රි.ව. 1287 දී, දකුණු ඉන්දියාවේ පාණ්ඩ්‍ය හමුදා යාපහුව ආක්‍රමණය කර විනාශ කළහ. ඔවුහු ශ්‍රී ලංකාවේ වඩාත් ගෞරවනීය බෞද්ධ ධාතුව වන ශ්‍රී දළදා වහන්සේ අල්ලා ගත්හ. රාජ්‍යතාන්ත්‍රික සාකච්ඡා මගින් පසුව ධාතූන් වහන්සේ ආපසු ලබා දුන්නද, මෙම ආක්‍රමණයෙන් යාපහුව අගනුවරක් ලෙස පරිහානියට පත්වීම සනිටුහන් විය. එමෙන්ම සිංහල රාජධානිවලට නව ආරක්ෂක ස්ථාන සෙවීමට බල කෙරුණු අතර, එය දේශපාලන බලය තවදුරටත් ඛණ්ඩනය වීමට හේතු විය.

යාපහුව රාජධානිය, එහි විශිෂ්ට බලකොටු තිබියදීත්, පාණ්ඩ්‍ය අධිරාජ්‍යයේ බලයට ඔරොත්තු දීමට නොහැකි විය. පළමුවන බුවනෙකබාහු රජුගේ අභාවයෙන් පසු, ආර්යචක්‍රවර්තී සෙන්පති විසින් නායකත්වය දුන් පාණ්ඩ්‍ය හමුදාවක් දිවයින ආක්‍රමණය කළ අතර, යාපහුවේ කෙටි කාලීන සමෘද්ධිමත් යුගය අවසන් විය.

ගල් බලකොටුවේ බිඳ වැටීම

ආක්‍රමණය වේගවත් හා තීරණාත්මක විය. පාණ්ඩ්‍යවරු යාපහුවේ ආරක්ෂක වළලු බිඳ දමා, අපරාජිත ලෙස නිර්මාණය කර තිබූ බලකොටුව අල්ලා ගත්හ. බලකොටුව බිඳ වැටීම සිංහල රාජධානියට විශාල පහරක් වූ අතර, අගනුවර අතහැර දැමීමට ඔවුන්ට බල කෙරුනි.

ධාතූන් වහන්සේ අහිමි වීම

මෙම ආක්‍රමණයේ වඩාත්ම විනාශකාරී ප්‍රතිඵලය වූයේ ශ්‍රී දළදා වහන්සේ අල්ලා ගැනීමයි. පාණ්ඩ්‍යවරු ධාතූන් වහන්සේ අත්පත් කරගෙන දකුණු ඉන්දියාවේ මදුරෙයි නගරයට රැගෙන ගියහ. සිංහල ජනතාවට මෙය මහා විපතක් විය, මක්නිසාද යත් දළදා වහන්සේ සන්තකයේ තබා ගැනීම රජුගේ නීත්‍යානුකූල භාවය සඳහා අත්‍යවශ්‍ය යැයි සැලකූ බැවිනි.

ප්‍රතිඵල

ධාතූන් වහන්සේ අහිමි වීම දේශපාලන අස්ථාවර කාලයකට හේතු විය. ඊළඟ රජු වූ තෙවන පරාක්‍රමබාහු විසින් රාජ්‍යතාන්ත්‍රික සාකච්ඡා වසර ගණනාවක් මෙහෙයවා, එම පූජනීය වස්තුව නැවත ලබාගෙන දිවයිනට වැඩම කරවීමට හැකි විය. මෙය කුරුණෑගල යුගයේ ආරම්භය සනිටුහන් කළේය.

paandya aakramanaya saha yaapahuwa winaasha kiriima

kri.wa. 1287 dhii, dhakunu indhiyaawee paandya hamudhaa yaapahuwa aakramanaya kara winaasha kalaha. owuhu shrii lankaawee wadaath gaurawaniiya baudhdhha dhhaathuwa wana shrii dhaladhaa wahansee allaa gathha. raajyathaanthrika saakachchhaa magin pasuwa dhhaathuun wahansee aapasu labaa dhunnadha, mema aakramanayen yaapahuwa aganuwarak lesa parihaaniyata pathwiima sanituhan wiya. emenma sinhala raajadhhaaniwalata nawa aarakshaka sthhaana sewiimata bala kerunu athara, eya dheeshapaalana balaya thawadhuratath khandanaya wiimata heethu wiya.

yaapahuwa raajadhhaaniya, ehi wishishta balakotu thibiyadhiith, paandya adhhiraajyayee balayata oroththu dhiimata nohaeki wiya. palamuwana buwanekabaahu rajugee abhaawayen pasu, aaryachakrawarthii senpathi wisin naayakathwaya dhun paandya hamudhaawak dhiwayina aakramanaya kala athara, yaapahuwee keti kaaliina samrudhdhhimath yugaya awasan wiya.

gal balakotuwee binda waetiima

aakramanaya weegawath haa thiiranaathmaka wiya. paandyawaru yaapahuwee aarakshaka walalu binda dhamaa, aparaajitha lesa nirmaanaya kara thibuu balakotuwa allaa gathha. balakotuwa binda waetiima sinhala raajadhhaaniyata wishaala paharak wuu athara, aganuwara athahaera dhaemiimata owunta bala keruni.

dhhaathuun wahansee ahimi wiima

mema aakramanayee wadaathma winaashakaarii prathiphalaya wuuyee shrii dhaladhaa wahansee allaa gaeniimayi. paandyawaru dhhaathuun wahansee athpath karagena dhakunu indhiyaawee madhureyi nagarayata raegena giyaha. sinhala janathaawata meya mahaa wipathak wiya, maknisaadha yath dhaladhaa wahansee santhakayee thabaa gaeniima rajugee niithyaanukuula bhaawaya sandahaa athyawashya yaeyi saelakuu baewini.

prathiphala

dhhaathuun wahansee ahimi wiima dheeshapaalana asthhaawara kaalayakata heethu wiya. iilanga raju wuu thewana paraakramabaahu wisin raajyathaanthrika saakachchhaa wasara gananaawak meheyawaa, ema puujaniiya wasthuwa naewatha labaagena dhiwayinata waedama karawiimata haeki wiya. meya kurunaegala yugayee aarambhaya sanituhan kaleeya.