හැඳින්වීම
ලංකා ඉතිහාසයේ අනුරාධපුර යුගයට අයත් වූ යසලාලක තිස්ස රජතුමා ක්රි.ව. 47 දී (බු.ව. 590 දී) සිංහාසනාරූඪ විය. වසර 7කුත් මාස භාගයක කෙටි පාලන කාලයක් තුළ අනුරාධපුරය අගනුවර කරගෙන රාජ්ය විචාරූ එතුමා, තම දොරටුපාලයා වූ සුභ විසින් සිදුකළ කුමන්ත්රණයකින් ඛේදනීය ලෙස දිවි තොර කර ගත්තේය. මහා වංශය ඇතුළු ඓතිහාසික මූලාශ්රයන්හි ඔහුගේ පාලන සමය පිළිබඳව වැඩි තොරතුරු සඳහන් නොවුණද, ඔහුගේ අවසානය ඉතා නාටකීය සිදුවීමක් ලෙස සටහන් වී ඇත.
රාජ්යත්වයට පත්වීම
යසලාලක තිස්ස රජතුමා බු.ව. 590 දී (ක්රි.ව. 47 දී) අනුරාධපුර රාජධානියේ සිහසුනට පත්විය. ඔහු සිංහාසනාරූඪ වූ ආකාරය පිළිබඳව මහා වංශයේ පැහැදිලි තොරතුරු නොමැත. එහෙත්, ඔහු චන්ද්රමුඛ සීව රජුගේ ඝාතනයෙන් පසු බලයට පත් වූ බවට ඇතැම් විචාරකයෝ අනුමාන කරති.
යසලාලක තිස්ස රජුගේ රාජ්ය සමය
රජතුමා වසර 7කුත් මාස භාගයක් ලංකාවේ අනුරාධපුරය අගනුවර කරගෙන පාලනය කළේය. ඔහුගේ රාජ්ය සමය සාමය හෝ සංවර්ධනය සම්බන්ධයෙන් කැපී පෙනෙන සිදුවීම්වලින් පොහොසත් නොවූ බව පෙනේ. එහෙත්, ඔහු විනෝදයට හා ක්රීඩාවට ලැදි රජෙකු වූ බව ඔහුගේ අවසානයට තුඩු දුන් සිදුවීමෙන් පැහැදිලි වේ.
සුභ සමඟ සිදුකළ විහිළුව සහ ඛේදනීය අවසානය
යසලාලක තිස්ස රජුගේ පාලන සමයේ වඩාත් ප්රසිද්ධ සහ ඛේදනීය සිදුවීම නම් ඔහුගේ දොරටුපාලයා වූ සුභ සමඟ සිදුකළ විහිළුවයි. රජු, තමාට සමාන රුවකින් යුතු වූ සුභ නැමැති දොරටුපාලයාට රාජකීය ආභරණ අන්දවා සිංහාසනයේ හිඳුවා, තමා දොරටුපාලයෙකුගේ වෙස්ගෙන සිටියේය. මෙහිදී පැමිණි ඇමතිවරු රජු යැයි සිතා සුභට වඳිනු දුටු රජු සිනාසුණේය. මෙම අවස්ථාව සිය වාසියට හරවා ගත් කපටි සුභ, “මේ දොරටුපාලයා අවඥා සහගතව මට සිනාසෙන බැවින් මොහුගේ හිස ගසා දමන ලෙස” අණ කර රජු මරවා ඇත.
ඝාතනය පිටුපස ඇති සැබෑ පසුබිම
ඉතිහාසඥයන් පෙන්වා දෙන්නේ, මෙය හුදෙක් විහිළුවක් ලෙස ආරම්භ වුවද, යසලාලක තිස්ස රජුගේ ඝාතනය පිටුපස රාජ සභාවේ බරපතළ කුමන්ත්රණයක් ක්රියාත්මක වන්නට ඇති බවයි. සුභට රාජ්ය අල්ලා ගැනීමට අනුබල දුන් පිරිසක් රාජ සභාවේ සිටි බවත්, සුභගේ ක්රියාවට කිසිවකුගේ විරෝධයක් මතු නොවීමත් මෙහිදී සැලකිල්ලට ගත යුතුය. එපමණක් නොව, චන්ද්රමුඛ සීව රජු මැරවීම සම්බන්ධයෙන් ජනතාව යසලාලක තිස්ස කෙරෙහි කළකිරීමෙන් සිටි අවස්ථාවක මෙම සිදුවීම සිදු වූ බවත්, එය ඔහුගේ ඝාතනයට තවත් හේතුවක් වූ බවත් විචාරකයෝ පෙන්වා දෙති. දොරටුපාලයා ලෙස හැඳින්වුවද, සුභ රාජ සභාවේ වැදගත් තනතුරක් දැරූ බලවත් අයෙකු වීමට ඉඩ තිබේ.
උරුමය
යසලාලක තිස්ස රජුගේ පාලන සමය ශ්රී ලංකා ඉතිහාසයේ කෙටිම හා වඩාත්ම ඛේදනීය අවසානයක් ඇති රාජ්ය සමයන්ගෙන් එකක් ලෙස සටහන් වේ. ඔහුගේ ජීවිතය, විනෝදයට ඇති අධික ලැදියාව සහ රාජකීය වගකීම් පිළිබඳ නොසැලකිලිමත්කම කෙසේ බලවත් රාජ්ය නායකයෙකුගේ වුවද අවසානයට හේතු විය හැකිද යන්නට නිදසුනක් සපයයි. ඔහුගේ කතාව, රාජ සභාවේ අභ්යන්තර බල අරගල සහ පාලකයන්ට එරෙහිව ජනතා අප්රසාදය කෙතරම් දරුණු ප්රතිඵල ගෙන දිය හැකිද යන්න පිළිබඳ තෙදැති මතකයක් ඉතිරි කරයි.