IVවන විජයබාහු රජ
හැඳින්වීම
ක්රි.ව. 1270 සිට 1272 දක්වා දඹදෙනිය රාජධානියේ පාලකයා වූ IVවන විජයබාහු රජතුමා, දෙවන පරාක්රමබාහු රජතුමාගේ වැඩිමහළු පුත්රයා විය. ‘බෝසත් විජයබාහු’ යන ගෞරවනීය නාමයෙන් ද මෙතුමා ප්රකට විය. කෙටි කාලයක් පමණක් රාජ්යත්වයේ සිටි IVවන විජයබාහු රජු, සෙන්පති මිත්තගේ කුමන්ත්රණයකින් ඝාතනයට ලක් විය.
සිහසුනට පත්වීම
IVවන විජයබාහු කුමාරයා දෙවන පරාක්රමබාහු රජතුමාගේ වැඩිමහළු පුත්රයා ලෙස සිංහල සිහසුනට උරුමකම් කීවේය. ක්රි.ව. 1270 දී දෙවන පරාක්රමබාහු රජුගේ අභාවයෙන් පසු, විජයබාහු කුමරු දඹදෙනිය අගනුවර කරගෙන සිහසුනට පත් විය. මෙතුමා ‘බෝසත් විජයබාහු’ යන නමින් ප්රකටව, සිය පාලන සමය ආරම්භ කළේය.
රාජ්ය පාලනය සහ අභාවය
IVවන විජයබාහු රජුගේ පාලන කාලය දෙවසරකට පමණක් සීමා විය. ක්රි.ව. 1272 දී, රාජ්යත්වය අපේක්ෂා කළ සෙන්පති මිත්ත විසින් කුමන්ත්රණයක් දියත් කරන ලදී. මිත්ත සෙන්පතියා රජ ගෙදර මෙහෙකරුවෙකුට අල්ලස් දී රජතුමාව ඝාතනය කර, බලහත්කාරයෙන් සිහසුනට පත් විය.
මිත්ත සෙන්පතියාට සිහසුනට නීත්යානුකූල උරුමයක් නොතිබූ බැවින්, ඔහු තම පාලනය තහවුරු කර ගැනීම සඳහා හමුදාපතීන්ට වැටුප් ප්රසාද ලබා දී ඔවුන්ව තම පක්ෂයට නතු කර ගත්තේය. එමෙන්ම, සිහසුනට තර්ජනයක් විය හැකි යැයි සැලකූ, IVවන විජයබාහු රජුගේ සොයුරු බුවනෙකබාහු ආදිපාදයන් ඝාතනය කිරීමට ද චරපුරුෂයන් යෙදවීය.
කෙසේ වෙතත්, රාජ සේවයේ සිටි විදේශීය ආර්ය භට පිරිස් මිත්තට අවනත නොවූහ. ඔවුන්ගේ නායකයා වූ ඨකුරක සෙන්පතියා මිත්තව මරා දමා, සිංහල සෙන්පතියන්ට පැහැදිලි කළේ එය සිහසුනට නීත්යානුකූල උරුමයක් ඇති බුවනෙකබාහු ආදිපාදයන්ගේ උපදෙස් පරිදි සිදු කළ බවයි. අනතුරුව ඨකුරක සෙන්පතියා සිංහල සෙන්පතියන් ද එක්කරගෙන බුවනෙකබාහු ආදිපාදයන් කැඳවා රජු ලෙස පත් කළේය. මේ අනුව, බුවනෙකබාහු කුමාරයා පළමු බුවනෙකබාහු රජ නමින් දඹදෙනිය අගනුවර කරගෙන රාජ්යත්වයට පත් විය.
උරුමය
IVවන විජයබාහු රජුගේ කෙටි පාලන කාලය තුළ කැපී පෙනෙන විශාල ජයග්රහණ වාර්තා නොවේ. එහෙත්, ඔහුගේ අභාවය දඹදෙනිය රාජධානියේ දේශපාලනික වෙනස්කම් රැසකට මග පෑදීය. ඔහුගේ ඝාතනයෙන් පසු ඇති වූ අවුල් සහගත තත්ත්වය නිමා කරමින්, ඔහුගේ සොයුරු පළමු බුවනෙකබාහු රජුගේ පාලනය යටතේ දඹදෙනිය රාජධානිය නව යුගයකට පිවිසියේය.