පස්වන කස්සප රජතුමා (Vවන කස්සප) ශ්රී ලංකාවේ ඉතිහාසයට වැදගත් දායකත්වයක් සැපයූ රජ කෙනෙකි. ඔහුගේ රාජ්ය සමය පිළිබඳ නිශ්චිත තොරතුරු සහ ඔහුගේ පාලන කාලය පිළිබඳ විස්තර අදාල මූලාශ්රවල පැහැදිලිව සඳහන් නොවේ. කෙසේ වෙතත්, ඔහුගේ ප්රධානතම සේවාවන් දෙකක් පිළිබඳව වාර්තා වේ.
මුල් අවදිය සහ සිංහාසනාරූඪ වීම
පස්වන කස්සප රජතුමාගේ මුල් අවදිය, උපත හෝ සිංහාසනාරූඪ වූ ආකාරය පිළිබඳව නිශ්චිත ඓතිහාසික තොරතුරු සීමිතය. මේ පිළිබඳ වැඩිදුර විස්තර ඓතිහාසික මූලාශ්රවල පැහැදිලිව සඳහන් නොවේ.
රාජ්ය පාලනය සහ ප්රධාන දායකත්වයන්
පස්වන කස්සප රජතුමාගේ රාජ්ය සමය පිළිබඳ වැඩි විස්තර නොමැති වුවද, ඔහුගේ ප්රධානතම දායකත්වයන් දෙකක් ඉතිහාසයේ සටහන් වී ඇත:
දම්පියා අටුවා ගැටපදය රචනා කිරීම
ඔහුගේ රාජ්ය සමයේ සිදුවූ වැදගත්ම කාරණයක් වන්නේ මහාවංශ අටුවාව වන “දම්පියා අටුවා ගැටපදය” රචනා කිරීමට අනුග්රහය දැක්වීමයි. මෙය සිංහල සාහිත්ය ඉතිහාසයේ වැදගත් සන්ධිස්ථානයක් ලෙස සැලකේ. මෙම කෘතිය මඟින් මහාවංශයට අදාළ අටුවාමය තොරතුරු සහ විවරණ සිංහල භාෂාවෙන් ඉදිරිපත් කර ඇති අතර, එය සිංහල භාෂාවේ සහ සාහිත්යයේ දියුණුවට මහත් පිටිවහලක් විය. පස්වන කස්සප රජතුමා මෙවැනි ශාස්ත්රීය කටයුත්තකට අනුග්රහය දැක්වීමෙන් සිංහල සාහිත්යයට සහ විද්යාවට ඔහු දැක්වූ ගෞරවය හා අනුග්රහය මනාව පැහැදිලි වේ.
රක්ත සේනාවක් පවත්වාගෙන යාම
වාර්තා වන ආකාරයට, පස්වන කස්සප රජතුමා රක්ත සේනාවක් පවත්වාගෙන ගිය රජ කෙනෙකි. “රක්ත සේනාවක්” යනු කුමන ආකාරයේ හමුදාවක්ද යන්න පිළිබඳව වැඩිදුර විස්තර නොමැති වුවද, එය ඔහුගේ හමුදා ශක්තිය හෝ විශේෂිත හමුදා ඒකකයක් පිළිබඳව ඉඟි කරන්නක් විය හැකිය. මෙය ඔහුගේ රාජ්යය ආරක්ෂා කර ගැනීමට හෝ යම් යම් යුධ මෙහෙයුම් සඳහා යොදා ගත් ශක්තිමත් හමුදාවක් පිළිබඳව සාක්ෂියක් වීමට ඉඩ ඇත.
උරුමය
පස්වන කස්සප රජතුමා පිළිබඳ වැඩිදුර තොරතුරු නොමැති වුවද, දම්පියා අටුවා ගැටපදය රචනා කිරීමට ඔහු දැක්වූ අනුග්රහය හේතුවෙන් ඔහු සිංහල සාහිත්යයේ ප්රධාන අනුග්රාහකයෙකු ලෙස ඉතිහාසයේ සටහන් වේ. මෙම සාහිත්යමය දායකත්වය සහ ඔහුගේ හමුදා ශක්තිය පිළිබඳ සඳහන, ඔහු ශ්රී ලංකාවේ පාලකයෙකු ලෙස ඉටු කළ කාර්යභාරය පිළිබඳව සීමිත හෝඩුවාවක් සපයයි.
ආශ්රිත ලිපි
- මහාවංශය
- දම්පියා අටුවා ගැටපදය