ශ්රී වික්රම රාජසිංහ රජ
හැඳින්වීම
ශ්රී වික්රම රාජසිංහ රජතුමා (උපත කන්නසාමි) ශ්රී ලංකාවේ රාජධානිය ඉංග්රීසීන්ට යටත්වීමට පෙර එහි අවසාන රජතුමා විය. ඔහු සිංහලේ නායක්කාර රාජ වංශයට අයත් අවසාන පාලකයා ද විය. 1798 දී සිහසුනට පත් වූ ඔහු, බ්රිතාන්යයන් විසින් මහනුවර යුද්ධය අවසානයේදී පරාජය කොට බලයෙන් පහ කරන ලදී.
මුල් දිවිය හා සිහසුනට පත්වීම
දකුණු ඉන්දීය තෙළිඟු සම්භවයක් ඇති මොහු, ශ්රී රාජාධිරාජසිංහ රජුගේ බිසව වූ උපේන්ද්රම්මාගේ සොහොයුරියගේ පුතා විය. කන්නසාමි නම් වූ මොහු, 1798 දී සිංහාසනාරූඪ වන විට අභිෂේකය සඳහා ශ්රී වික්රම රාජසිංහ යන නම තෝරා ගන්නා ලදි. ඔහු වයස අවුරුදු 18 දී මහනුවර රාජධානියේ රජු ලෙස අභිෂේක ලද්දේය.
රාජාධි රාජසිංහගෙන් පසු රජකමට පත්වීම සඳහා උපේන්ද්රම්මා බිසවගේ සහෝදරයාට වැඩි අයිතියක් තිබුණද, එවකට අගමැති වූ පිළිමතලාවේ, දකුණු ඉන්දීය කුමාරයා රජකමට තේරුවේය. වාර්තා වන අන්දමට ඔහු එසේ කළේ සිහසුන අනියම් වශයෙන් ලබා ගෙන ඔහුගේම වූ නව රජ පරපුරක් පවත්වාගෙන යාමේ විශාල සැලසුමක් හිතේ දරා ගෙනය. රජකමට පත් වීමෙන් පසු තරුණ රජුට කුමන්ත්රණ ගණනාවකට මුහුණ දීමට සිදු විය.
රාජ්යත්වය හා අභ්යන්තර ගැටුම්
ශ්රී වික්රම රාජසිංහ රජුගේ පාලන කාලය තුළදී ලන්දේසීන්ගෙන් පසු මුහුදුබඩ ප්රදේශයේ බලය අල්ලා ගත් බ්රිතාන්යයෝ උඩරට රාජ්යයේ දේශපාලන කටයුතුවලට මුලදී මැදිහත් නොවූහ. එහෙත්, අගමැති පිළිමතලාවේ බ්රිතාන්යයන් සමග රහස් ගිවිසුම් පවත්වා ගෙන ගියේ බ්රිතාන්යයින්ට එරෙහිව ආරවුල් කිරීමට රජු පෙළඹෙන අයුරිණි. එමගින් උඩරට රාජධානිය අල්ලා ගැනීමට බ්රිතාන්යයින්ට සාධාරණ හේතුවක් ඉස්මතු කිරීමට ඔහු අපේක්ෂා කළේය.
පිළිමතලාවේගේ රාජ ද්රෝහී ක්රියා සම්බන්ධයෙන් පෙර දෙවරක් සමාව දී තිබීමෙන් පසුව, තුන්වන වරටත් එම වරද සිදු කිරීම හේතුවෙන් රජුට ඔහු මරා දැමීමට සිදු විය. පසුව, අලුතෙන් අගමැති (පළමු අධිගාර්) පදවියට පත් වූ ඇහැළේපොල, පිළිමතලාවේගේ බෑණා විය. ඔහු විසින් සංවිධානය කරන ලද කැරැල්ල රජු විසින් මැඩ පැවැත්වීමෙන් පසු, ඇහැළේපොල කොළඹට පලා ගොස් බ්රිතාන්යයන් හා සම්බන්ධ විය. ඔහුට යටත් වන ලෙස රජතුමා දන්වා සිටියද, සති තුනක් ගත වීමෙන් පසුව ද ඔහු යටත් නොවීම නිසා කෝපයට පත් රජු ඔහුගේ මුළු පවුලම මරා දමන ලෙස නියෝග කළේය. මෙම දඬුවම පිළිබඳ විස්තර රට පුරා පතල වූ නමුත්, මෙම තොරතුරුවල නිරවද්යතාවය ප්රශ්නකාරී බව සඳහන් වේ.
බ්රිතාන්ය මැදිහත්වීම් හා පිටුවහල් කිරීම
මෙම අවස්ථාවේදී බ්රිතාන්ය හමුදාව උඩරට බලා ගමන් කළ අතර, රජු බලයෙන් පහ වීම අපේක්ෂා කළ මහජනතාවගේ උදව් ද ඔවුන්ට ලැබිණි. රජු සිර භාරයට ගෙන රාජකීය සිරකරුවෙකු ලෙසින් මදුරාසියේ වෙල්ලෝර් කොටුව වෙත ගෙන යන ලදී. රජ පවුලේ සෙසු සාමාජිකයෝ ද ඔහු සමග පිටුවහල් කරන ලදහ. බ්රිතාන්ය රජයෙන් ඔහුට සහ බිසවුන් දෙදෙනාට දෙන ලද සුළු දීමනාවකින් රජු ජීවත් විය. මෙම දීමනාව රජුගෙන් පසුවත් ඔහුගේ ඥාති වර්ගයාට දිගටම ගෙවා ගෙන එන ලදී. එසේ අවුරුදු 133 ක් එය ගෙවමින් සිට, 1948 දී ශ්රී ලංකාවට නිදහස ලැබීමත් සමග එම ගෙවීම් නතර කරන ලදී.
උරුමය
ශ්රී වික්රම රාජසිංහ රජතුමා ශ්රී ලංකාවේ සියවස් ගණනාවක් පැවති ස්වාධීන රාජාණ්ඩුවේ අවසානය සනිටුහන් කළ පාලකයා ලෙස ඉතිහාසයට එක් වී ඇත. ඔහුගේ පාලන කාලය ශ්රී ලංකා ඉතිහාසයේ වැදගත් සන්ධිස්ථානයක් සනිටුහන් කරයි.