මුටසිව රජ
හැඳින්වීම
මුටසිව රජ යනු පුරාතන අනුරාධපුර නගරය අගනුවර කරගෙන, ක්රි.පූ. 367 සිට ක්රි.පූ. 307 දක්වා වසර හැටක් පුරා රාජ්යය පාලනය කළ අනුරාධපුර රාජධානියේ මුල් රජ කෙනෙකි. පණ්ඩුකාභය රජුගේ පුත්රයා වූ ඔහු ශ්රී ලංකා ඉතිහාසයේ දීර්ඝතම හා සාමකාමීම පාලන සමයන්ගෙන් එකක් උරුම කර ගත්තේය.
පාලන සමය
මුටසිව රජුගේ පාලන සමය වසර හැටක් පුරා විහිදුණි. මෙම සමය අනුරාධපුර රාජධානියට අත්යන්තයෙන් සාමකාමී යුගයක් විය. කිසිදු යුද්ධයක් හෝ ප්රධාන අභ්යන්තර ගැටුමක් පිළිබඳ වාර්තා නොමැතිවීම ඔහුගේ පාලනයේ ස්ථාවරත්වය සහ සාර්ථකත්වය විදහා දක්වයි. මේ සාමකාමී වාතාවරණය රාජධානියේ සංවර්ධනයට සහ ජන ජීවිතය සමෘද්ධිමත් කිරීමට මහඟු පිටිවහලක් විය.
පවුල
මුටසිව රජු, අනුරාධපුර රාජධානියේ වැදගත් පාලකයෙකු වූ පණ්ඩුකාභය රජුගේ පුත්රයා විය. ඔහුට පුතුන් නව දෙනෙකු සිටි අතර, ඔවුන්ගෙන් කිහිප දෙනෙක්ම පසුව අනුරාධපුරයේ රජවරුන් ලෙස සිහසුනට පත් වූහ. දේවානම්පිය තිස්ස රජ, උත්තිය රජ, මහාසිව රජ සහ අසේල රජ යන අය ඔවුන් අතරින් ප්රධාන වෙති. ඔහුගේ පුතුන් රජකම් කිරීම තුළින් රාජවංශික අඛණ්ඩතාව සහ ස්ථාවරත්වය තහවුරු විය. විශේෂයෙන්ම, දේවානම්පිය තිස්ස රජු බුදු දහම ශ්රී ලංකාවට හඳුන්වා දීමේ පුරෝගාමියා ලෙස ඉතිහාසයේ වැදගත් ස්ථානයක් ගනී.
නිර්මාණ සහ දායකත්වයන්
මුටසිව රජුගේ කාර්ය ඵලයක් ලෙස ඓතිහාසික වාර්තාවල ප්රධාන වශයෙන් සඳහන් වන්නේ අනුරාධපුරයේ මහමෙවුනා උද්යානය නිර්මාණය කිරීමයි. මෙම උද්යානය පසුකාලීනව ශ්රී ලංකාවේ බුදු දහම ව්යාප්ත වීමේ කේන්ද්රස්ථානයක් බවට පත් විය. සාමකාමී පාලන සමයක් තුළ මෙවැනි පොදු අරමුණු සඳහා ඉඩකඩක් නිර්මාණය කිරීම ඔහුගේ දුරදක්නා නුවණ සහ ජනතාවගේ යහපැවැත්ම පිළිබඳ උනන්දුව පෙන්නුම් කරයි.
උරුමය
මුටසිව රජුගේ අවුරුදු හැටක සාමකාමී පාලනය, ඔහුට පසු පරම්පරාවට ස්ථාවර හා සමෘද්ධිමත් රාජධානියක් උරුම කර දුන්නේය. ඔහුගේ පුතුන් ගණනාවක්ම සිහසුනට පත්වීමෙන් රාජවංශික ස්ථාවරත්වය තහවුරු වූ අතර, විශේෂයෙන් දේවානම්පිය තිස්ස රජුගේ පාලන සමය ශ්රී ලංකා ඉතිහාසයේ ස්වර්ණමය යුගයක් බවට පත් කිරීමට මුටසිව රජුගේ පදනම බෙහෙවින් උපකාරී විය.