දොන් ජුවන් ධර්මපාල (පෘතුගීසි: Dom Joaõ Dharmapala) ක්රි.ව. 1551 සිට 1597 මැයි 27 දක්වා ශ්රී ලංකාව පාලනය කළ රජ කෙනෙකි. ඔහු අගනුවර කෝට්ටේ රාජධානියේ අවසාන සැබෑ රජු සහ පාලකයා ලෙස හැඳින්වේ. ශ්රී ලංකාවේ ඉතිහාසයේ සිහසුනට පත්වූ එකම කතෝලික සිංහල රජු ලෙස ඔහු සුවිශේෂී වේ.
මුල්කාලීන ජීවිතය හා සිහසුනට පත්වීම
දොන් ජුවන් ධර්මපාල රජු, කෝට්ටේ හත්වන බුවනෙකබාහු රජ තුමාගේ මුණුපුරා වන අතර, වීදිය බංඩාරගේ හා සමුද්රදේවියගේ පුත්රයා වේ. බුවනෙකබාහු රජුගේ මරණින් පසුව, ඉතා ලාබාල අවදියේදී පෘතුගීසීන්ගේ වුවමනාවට ධර්මපාල කුමාරයා රාජාභිෂේක ලැබීය. ඔහුට ඔටුනු පළඳවීම සඳහා, පෘතුගීසීන් විසින් මොහුගේ රන් පිළිමයක් පෘතුගාලයට යවන ලද බව ඉතිහාසයේ සඳහන් වේ.
පාලන සමය හා ආගමික පරිවර්තනය
ධර්මපාල රජු ක්රි.ව. 1551 සිට 1597 මැයි 27 දක්වා පාලන කටයුතු සිදු කළේය. ඔහු ශ්රී ලංකාවේ පළමු කතෝලික රජු වූ අතර, කතෝලික දහම වැලඳගෙන භෞතිස්ම ලැබූවෙක් විය. සිංහල ඉතිහාසය තුල සිහසුනට පත්වූ එකම කතෝලික සිංහල රජු ඔහු විය. කෙසේ වෙතත්, මෙතුමා ඉතා දුර්වල පාලකයෙකු ලෙස සැලකෙන අතර, කතෝලික රජකු වීම නිසාත්, දුර්වල පාලනය නිසාත් මහජන ප්රසාදය ලබාගැනීමට නොහැකි විය. එබැවින් ඔහුට වැඩි කලක් ස්වාධීනව සිහසුන හෙබවීමට නොහැකි විය.
කෝට්ටේ රාජධානිය පවරා දීම
රජුගේ පාලන සමයේ වඩාත් කැපී පෙනෙන සිදුවීමක් වූයේ කෝට්ටේ රාජධානිය පෘතුගීසීන්ට තෑගි ඔප්පුවක් මගින් පවරා දීමයි. මෙම ක්රියාව ශ්රී ලංකා ඉතිහාසයේ විදේශීය බලපෑම් වැඩි දියුණු කළ වැදගත් සන්ධිස්ථානයක් ලෙස සැලකේ.
අවසානය
ජනතා ප්රසාදය අහිමිවීම සහ දුර්වල පාලනය හේතුවෙන් ධර්මපාල රජුට සිහසුන අත්හැරීමට සිදුවිය. ඔහු පෘතුගීසි ආරක්ෂාව යටතේ කොළඹ පිහිටි බලකොටුවේ සිටියදී මිය ගිය බව වාර්තා වේ.
උරුමය
දොන් ජුවන් ධර්මපාල රජු කෝට්ටේ රාජධානියේ අවසාන සැබෑ රජු ලෙසත්, ශ්රී ලංකාවේ පළමු සහ එකම කතෝලික සිංහල රජු ලෙසත් ඉතිහාසයට එක්වී ඇත. ඔහුගේ පාලන සමය, විදේශීය බලපෑම ශ්රී ලංකාව තුළ මුල් බැසගත් ආකාරය සහ දේශපාලන පරිවර්තනයන් පිළිබඳ වැදගත් අවධියක් සනිටුහන් කරයි.